Fytotherapie
Fytotherapie voor onze vogels.
FYTO THERAPIE VOOR ONZE VOGELS.
Fytotherapie of het gebruik van kruiden bij de verzorging van onze vogels lijkt in volle opmars!
Het gebruik hiervan moeten wij eerder bekijken in het kader van een preventieve aanpak, met welke wij de weerstand van onze vogels kunnen trachten te verhogen, of bij een zieke vogel het herstel bevorderen. Bedenk echter dat je er nooit een zieke vogel zal mee genezen, daarvoor blijft de veearts de gepaste persoon, maar de kans dat de vogel ziek wordt zal beduidend lager liggen.
Een goed management, een goede gebalanceerde voeding, netheid in kooi en netheid van gebruikte materialen (eetbakjes, drinkbakjes, zitstokken,..) en een goed hokklimaat, vochtigheid en vooral een goede verluchting zijn basis behoeften welke op de eerste rij staan.
Kruiden extracten zijn geen wondermiddelen en het is ook niet mijn bedoeling om hier een volledig uitgebreid wetenschappelijk technisch document neer te pennen.
Om een toch wat schematische weergave te verkrijgen zullen we het gebruik van plantaardige producten even toelichten voor een aantal doel organen.
Maag en darm systeem.
Darminfecties zijn een veel voorkomende kwaal bij onze vogels. Verschillende stoffen hebben een invloed op het darm systeem.
Prebiotica zijn suikers gewonnen uit cichorei wortel of uit gistcel wanden welke in de darm een beter milieu teweeg brengen waardoor “goede” darmbacteriën zich beter voelen. Ze zijn in staat schadelijke bacteriën te binden waardoor deze zich niet kunnen binden aan het darmslijmvlies en ziekte kunnen veroorzaken.
Beta glucanen uit gistcelwanden, of soms ook uit paddenstoelen binden mycotoxines. Deze glucanen hebben ook een duidelijk positief effect op het immuun systeem. Denken we maar aan de Chinese geneeskunde waar men al duizenden jaren geleden wist dat extracten van paddenstoelen (Shiitake) een boost zijn voor het immuunsysteem!
Stoffen als oregano, knoflook en tijm zijn in staat bacteriën te doden, waarbij wel de opmerking dat ze geen onderscheid maken tussen “goede” en “slechte” bacteriën zodat ze best niet samen worden gebruikt met het toedienen van “goede” bacteriën, de ons gekende probiotica.
Coccidiose kan men niet bestrijden met kruiden, maar van oregano werd aangetoond dat het de infectiedruk kan verminderen, en vooral dat het helpt bij het bestrijden van de vaak voorkomende infecties welke het gevolg zijn van de coccidiose, zoals Coli of Clostridium infecties. Denk er ook aan dat Clostridium infecties ook dikwijls het gevolg zijn van een overmaat aan eiwitten in de voeding en ook ten gevolge van stress.
Kruiden die aangenaam ruiken, zoals oregano, knoflook of anijs verhogen de voederopname, met dien verstande dat ze maar in kleine hoeveelheden toegediend worden.
Tegen leververvetting kunnen we gebruik maken van de ons gekende mariadistel, wat ook in staat is om mycotoxines te binden, en van melasse (overblijfsel van suikerbiet bij suikerproductie) weten we dat dit veel betaine en choline bevat welke ook leverbeschermend zijn.
Luchtwegen.
Belangrijkste punt hierin zijn een goede ventilatie en binnenbrengen van zuurstof. Belangrijk is om zoveel mogelijk met stof besmette lucht uit de kweekruimte te krijgen door middel van een muur ventilator welke de vuile lucht naar buiten zuigt of in kleinere ruimten het gebruik van een luchtzuiveraar voorzien van een koolstof en Hepa filter. Ionisatie van de lucht heeft geen zin, en het gebruik van luchtzuiveringstoestellen welke gebruik maken van UV-C luchtreiniging zijn af te raden omdat deze een kleine fractie ozon produceren, wat toxisch is voor onze vogels.
Algemeen weerstandsverhogend is er de echinacea, vooral ten opzichte van virale infecties en het al vernoemde knoflook en oregano.
Er bestaan sprays op basis van tijm, munt en eucalyptus maar daarvan is er nooit bewijs geweest van enig effect.
Nog te vermelden zijn dat de jaarlijkse vaccinatie tegen de pokken heel belangrijk is, enerzijds ter preventie van, maar nog belangrijker recent aangetoond, deze vaccinatie heeft een enorm stimulerende werking op het hele immuunsysteem!
Momenteel loopt er ook uitgebreid onderzoek naar het gebruik van Astrgalus, een plant welke ook uit de Chinese geneeskunde overgewaaid komt met de belofte een bijkomende boost te zijn voor het immuunsysteem.
Zoals U kan lezen leg ik nogal veel nadruk op het immuunsysteem, omdat het mijn mening is dat dit bij de bestrijding van infecties het belangrijkste orgaan is, enerzijds verzwakt door een smallere genetische basis (inteelt) bij onze vogels maar nog meer omdat dit ons enige wapen is tegen allerhande infecties waarvan onze vogels dikwijls drager zijn zonder dat wij dit weten, zoals er zijn de atoxoplasmose, mycoplasmata, chlamydia, mega bacterie en circovirus. Het is dus van het allergrootste belang het immuunsysteem van onze vogels op een hoog niveau te brengen om geen opflakkering te krijgen van deze ziektes. Daarvoor zijn er drie pijlers, ten eerste zo weinig mogelijk stress, geen stof en voldoende zuurstof, ten tweede voldoende vitamines en goede oliën, hiervan zijn er voldoende preparaten op de markt welke 100% voldoen, maar naar mijn gevoel scoren ze allen, op een uitzondering na, met een tekort aan vitamine C, en ten derde een boost bestaande uit bete glucanen, prebiotica en etherische oliën.
Eischalen.
Door het gebruik van etherische oliën zoals de oregano, tijm of anijs zien we een verhoogde eiproductie en ook betere en dikkere eischalen. Belangrijk is ook dat er in het ei voldoende antioxidanten zitten waardoor de vetzuren in het ei niet oxideren waardoor ze niet bruikbaar zijn als energiebron voor het jong. Bewezen werd dat oregano een antioxiderend effect heeft, net zoals wij dat weten van spirulina.
Hoe gaan we dit dan in de praktijk omzetten? Gebruik van al deze producten is niet nodig maar om een goede brede basis te hebben om onze vogels toch te laten genieten van de voordelen van dit gamma zou ik zeggen om gebruik te maken van:
– Spirulina in het eivoer, niet teveel, 1% op droge gewichtsbasis, hele jaar door.
– Oregano, in het drinkwater of laag gedoseerd in het eivoer, hele jaar door.
– Dode gistcelwanden, om de immuniteit te verhogen.
– Prebiotica om de druk van darminfecties te verlagen.
Door gebruik te maken van deze eenvoudige tips zal je al een eind opschieten, of men kan gebruik maken van de producten van een firma welke deze allemaal kant-en-klaar levert.
Dr. Jan Vanderborght