Ornithosis – Psittacosis bij het kweken.

Ornithosis, ook wel Psittacosis genoemd, wordt veroorzaakt door een infectie met Chlamydia Psittaci. Er is veel over geschreven, maar naar mijn mening wordt de rol ervan bij veel slechte fokresultaten onderschat. Als we kijken naar de symptomen – onvruchtbaarheid, dood in het ei, niet leggen van eieren, plotselinge dood van fokpoppen, jonge vogels die plotseling sterven op enkele weken ouderdom, evenwichtsproblemen – zouden we geneigd zijn te denken dat dit een probleem is bij het fokken. Andere soorten infecties kunnen vergelijkbare symptomen vertonen, maar dit zou incidenteel zijn en niet met zo’n breed scala aan symptomen.

Het probleem met deze ziekte is dat we het bijna niet opmerken buiten het fokseizoen. De vogels zien er goed uit, poppen zien er goed uit, mannen zingen luid, er lijkt niets mis te zijn… totdat het fokseizoen begint. Op dit moment, wanneer er meer van onze vogels wordt geëist, steken problemen de kop op: eiproblemen, niet-leggende poppen, stervende poppen, sommige lusteloze poppen en af en toe een man die niet in de juiste fokconditie komt. Er kan ook een verband zijn met het calciummetabolismeprobleem dat we hebben, aangezien deze infectie de lever- en nierfunctie kan aantasten, die nodig zijn voor de activering van vitamine D.

Zelfs degenen die voor het fokken een dierenarts raadplegen en standaardcultures van ontlastingsmonsters laten uitvoeren, onthullen geen enkel probleem, omdat het niet kan worden aangetoond in reguliere ontlastingsculturen. Als je wilt, kun je de dierenarts vragen ernaar te kijken, maar hiervoor moeten uitstrijkjes worden genomen van het bindvlies, de choana en ontlasting.

Er kunnen speciale tests worden uitgevoerd om aan te tonen of onze vogels geïnfecteerd zijn. Deze tests zijn duur en de resultaten duren even. Maar ik denk dat het de moeite waard is om hierover na te denken in onze fok.

Naar mijn mening wordt deze ziekte door ons onderschat vanwege het ontbreken van symptomen buiten het fokseizoen, omdat dit in de meeste gevallen een “lichte” infectie is.

Ik denk dat dit een van de ziekten is die niet vaak problemen veroorzaken bij sterke vogelrassen, maar bij meer kwetsbare rassen zoals bijvoorbeeld de Border, denk ik dat we een soort lagere natuurlijke immuniteit hebben ingekweekt, waardoor de vogels vatbaarder zijn voor dit soort infecties.

Ik heb kennis van een liefhebber die Borders fokt en fife-kanaries gebruikt voor het voeden en een uitbraak van ornithosis heeft gehad bij zijn Borders, maar niet één opmerkelijk probleem bij zijn fifes.

Naar mijn mening heeft dit te maken met natuurlijke weerstand en immuniteit. Het opbouwen van natuurlijke immuniteit vanaf de winter is ook erg belangrijk, een kunst die bekend is bij ervaren liefhebbers die weten dat niets gratis is!

Er is veel geschreven over het gebruik van antibiotische behandelingen voor het fokken om betere resultaten te behalen. De meesten denken aan coccidiose en geven enige sulfa- of Baycox-behandeling gedurende de winter, maar als het gaat om andere pre-fokbehandelingen, lijkt er enige mysterie te zijn, omdat we dit allemaal lijken te vermijden om over te praten.

Ik weet dat sommige liefhebbers een kuur met doxycycline doen tijdens de winter, een behandeling van 30 dagen.

Iets in ons zegt dat dit een lange periode lijkt, met de mogelijkheid van een candida-infectie gedurende deze tijd, en bang om de vogels uit conditie te krijgen.

De duur van deze therapie, in tegenstelling tot mensen, waarbij we slechts 7 dagen behandelen, is te wijten aan een verhoogd niveau van herinfectie in vogelhokken, overdracht door bewegend stof en herinfectie vanuit de omgeving vrijwel afwezig bij mensen.

Enrofloxacine (Baytril) is ook effectief om de vogels schoon te maken, maar de normale dosering van Baytril 10%, 2 ml per liter drinkwater, lijkt niet voldoende en hogere doseringen moeten worden gebruikt.

Er wordt nu onderzoek gedaan om de juiste dosis te vinden om de klus te klaren.

Ik zal je op de hoogte houden hiervan, aangezien enkele Europese liefhebbers verschillende doseringsschema’s proberen vóór het fokken. Er moet voorzichtig worden omgegaan om geen toxische niveaus te bereiken die nierstoornissen en evenwichtsproblemen kunnen veroorzaken.

Positieve resultaten hebben aangetoond dat Baytril 10% gemengd voedsel, maar in een dosis van 1000 mg/kg voer, ook gedurende 21 dagen, effectief kan zijn.

Tiamuline (Chevimuline T) is door anderen gebruikt om Mycoplasm-organismen te bestrijden die, zoals sommigen beweren, vaak hand in hand lijken te gaan met circovirusinfecties, die nu de mogelijke oorzaak zijn van het “zwarte vlek” syndroom.

Maar als het gaat om ornithosis, lijkt tiamuline niet in staat te zijn om de Chlamydia-organismen uit het lichaam van de vogel te elimineren, omdat de intracellulaire concentraties te laag lijken voor uitroeiing.

Een andere situatie die vaak voorkomt, is het tegenkomen van het probleem tijdens het broedseizoen, en dit is waar dingen lastig worden. Als je weet dat je een probleem hebt, maar het gebruik van doxycycline en enrofloxacine is een contra-indicatie om te gebruiken, omdat doxycycline zachte eierschalen en problemen met botontwikkeling kan ver en enrofloxacine kan interfereren met de vorming van kraakbeen bij het broedende kuiken. Het raadplegen van een gespecialiseerde dierenarts wordt aanbevolen, omdat als er niets wordt gedaan, het broedseizoen voorbij is.

Een nieuwe behandeling op dit moment van het fokken zou het gebruik van azithromycine kunnen zijn, een medicijn dat ook effectief is bij het elimineren van Chlamydia- en Mycoplasm-infecties met succes.

Het wordt in de menselijke geneeskunde gebruikt voor deze indicaties en kan worden gebruikt door baby’s en indien nodig door zwangere vrouwen.

Er zijn enkele onderzoeken bij vogels gedaan en de eerste resultaten lijken zeer veelbelovend. Ik zal je op de hoogte houden, maar als dit het geval is, kan dit een veelbelovend medicijn zijn voor de toekomst, zowel in de pre-fokperiode, alleen te geven gedurende 3 dagen, als wanneer het nodig is in het broedseizoen, omdat er geen negatieve effecten zijn op vruchtbaarheid, eierschaalsterkte of botvorming.

Dit medicijn hoopt zich op in de witte bloedcellen van het lichaam, zodat ze geïntegreerd worden in de eerste verdedigingslinie van het lichaam en na toediening gedurende 3 dagen nog steeds hun werk doen gedurende ongeveer 12 dagen.

Het is niet mijn advies om het gebruik van medicijnen bij onze vogels te promoten, maar omdat fokproblemen vaak voorkomen in onze hokken, hoop ik dat dit een discussie kan stimuleren. Zoals vaak gezegd, kunnen fokverslagen, zowel op positieve als negatieve wijze, ons leren welke richting we moeten inslaan. Misschien is de belangrijkste les om wat meer te investeren in pre-fokdierenartsenonderzoeken, vooral met betrekking tot deze specifieke infectie.

Dr. Jan Vanderborght, MD