Salmonella

Dit is een bacterie die bij veel dieren voorkomt. Vogels besmetten zich door het opnemen van de bacteriën met de bek.
Salmonella zorgt vooral voor ziekte als de vogel verzwakt is, of als de normale darmbacteriën afwezig zijn, of niet in de goede samenstelling hebben.
Kuikens in het ei kunnen al besmet zijn. Bij een zware besmetting zullen ze in de meeste gevallen in het ei doodgaan. Kuikens die een lichte besmetting doormaken kunnen levend uit het ei komen. Ze zijn dan drager, de Salmonella leeft in de darmen en ze kunnen via de mest andere vogels besmetten .Zelf zijn ze vaak niet ziek. Het is wel zo dat de Salmonella in perioden van verminderde weerstand de overhand kan krijgen, dan zullen ze wel ziekteverschijnselen laten zien.

Verschijnselen
Er zijn verschillende lijnen van Salmonella, en sommige zijn meer in staat om ziekte te veroorzaken dan anderen. Een virulente Salmonella zal een vogel eerder ziek maken. Dit omdat het door de darm heen kan dringen en zo ook de rest van het lichaam kan besmetten. Er ontstaat dan bloedvergiftiging. Vogels die met de virulente bacteriën besmet raken zijn vaak acuut ziek. Ze zijn sloom, stoppen met eten, drinken erg veel en hebben diarree. Vogels met een goede afweer kunnen overleven, maar veel gaan ook dood bij een dergelijke infectie.
Minder virulente Salmonella’s kunnen alleen in de rest van het lichaam komen als het slijmvlies van de darm al kapot is. Bijvoorbeeld na een infectie met een andere ziekteverwekker. Vogels kunnen lange tijd besmet zijn met deze Salmonella zonder duidelijke verschijnselen. Als de minder virulente Salmonella eenmaal door de darmwand is, veroorzaakt het dezelfde verschijnselen als de virulente Salmonella.

Een vogel die niet doodgaat van de bloedvergiftiging kan ook een meer chronische ziekte krijgen. Hierbij kunnen verschillende verschijnselen optreden, zoals zenuwverschijnselen, gewrichtsontstekingen, benauwdheid en oogontsteking.

Diagnose
Bij vogels die nog leven kan de Salmonella bacterie in de ontlasting worden aangetoond. Er wordt dan ontlasting op kweek gezet. Ook kan er op deze manier gekeken worden welke antibiotica het beste tegen deze specifieke Salmonella werkt.
Op vogels die zijn overleden kan sectie gedaan worden. Hierbij wordt gekeken hoe de organen eruit zien, ook kunnen afwijkende organen op kweek gezet worden. Hierbij is na een paar dagen duidelijk of er Salmonella in de organen heeft gezeten.

Therapie
Vogels worden met antibiotica behandeld.
Ook vogels die op het oog geen duidelijke verschijnselen vertonen maar wel besmet zijn, kunnen het beste behandeld worden. Dit omdat de bacterie in perioden van verminderde weerstand voor problemen kan gaan zorgen, maar ook omdat de dragers wel andere vogels kunnen besmetten doordat ze de bacterie via de mest verspreiden. Ook mensen met een verlaagde weerstand en kinderen kunnen flink ziek raken na een besmetting met Salmonella.
Vogels die in het ei al besmet zijn geraakt, of vogels met een chronische langdurige besmetting met de bacterie zijn vaak moeilijk vrij te krijgen. Het effect van de behandeling met antibiotica kan daarom het beste gecontroleerd worden aan het einde van de kuur. Dit kan door nogmaals ontlasting op kweek te zetten.

Preventie
Goede hygiëne in de verblijven is erg belangrijk. Bij herhaalde problemen kan het zinvol zijn om uit te zoeken of er vogels in het verblijf aanwezig zijn die Salmonella bij zich dragen. Deze besmetten de omgeving continue en kunnen zo gezonde vogels blijven besmetten.
Als vogels goed gezond zijn zouden zij voldoende weerstand moeten hebben om ziekte veroorzaakt door Salmonella te voorkomen. Hierbij zijn de normale bacteriën in de darm van groot belang. Als deze in goede conditie zijn, is er voor de Salmonella bacteriën ‘geen plaats’. Besmetting leidt dan niet tot ziekte maar de vogel zorgt dat hij de bacterie weer kwijt raakt. Een probioticum door het voer of water kunnen hier positief aan bijdragen.

Voor duiven en kippen bestaat er een vaccinatie tegen Salmonella. Voor overige vogels wordt vaccinatie (nog) niet veel gebruikt.